Nadleśnictwo Świętoszów przystąpiło do udziału w projekcie ,,Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe’’.

Projekt realizowany jest na terenie całego kraju przez ponad 100 nadleśnictw z 16 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.

Projekt finansowany jest:

- 85% z funduszy UE (POIiŚ 2014-2020)

- 15% ze środków własnych nadleśnictw

Cel projektu: poprawa stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, występujących na obszarach Natura 2000, leżących na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Cele szczegółowe:

- polepszenie lub przywrócenie właściwych warunków siedliskowych,

- zabezpieczenie ostoi występowania i miejsc rozrodu populacji zagrożonych gatunków oraz redukcja zagrożeń,

- ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych.

Zakres projektu obejmuje wykonywanie działań – najlepszych praktyk w ochronie gatunków i siedlisk, zgodnie z zapisami planów zadań ochronnych, planów ochrony oraz planów urządzenia lasu sporządzonych dla obszarów Natura 2000

Czas realizacji projektu 2017 - 2023r.

Wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu wynosi 35 944 030 zł

Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 25 775 686,30 zł

Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 21 909 333,39 zł

Nadleśnictwo Świętoszów realizuje jeden z ww. celów - ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych. Prace polegają na eliminacji gatunku niepożądanego jakim jest tawuła kutnerowata (Spiraea tomentosa L.) występująca w okolicy zbiorników wodnych w leśnictwie Rudawica, na których zainwentaryzowano siedlisko Natura 2000 – 3130 Brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, IsoëtoNanojuncetea. Tawuła kutnerowata (Spiraea tomentosa L.) należy do rzędu rożowców (Rosales), rodziny różowatych (Rosaceae), rodzaju Spiraea L. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej. U nas jest gatunkiem obcym inwazyjnym. Powoduje zarastanie zbiorników wodnych. Zwalczanie tawuły realizujemy w kilku etapach poprzez jej ręczne wyrywanie. Usuwanie tawuły z reguły jest trudne, najczęściej kłącza pozostają w gruncie, kruszą się i rwą. Działania związane z projektem, Nadleśnictwo Świętoszów rozpoczęło w roku 2018, a prace kontynuowano w roku 2019 i 2021.

Projekt jest realizowany na obszarach Natura 2000 OSO ,,Bory Dolnośląskie’’ oraz OZW ,, Dolina Dolnej Kwisy’’ w granicach Leśnictwa Rudawica w oddziale 10 na powierzchni 4,17 ha.

Zdjęcie:Osuszony brzeg zbiornika opanowany przez łany tawuły kutnerowatej

Zdjęcie: Krzewy tawuły kutnerowatej wyrwane podczas zabiegu.

Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych

Źródło finansowania: Projekt współfinansowany jest ze środków Funduszu Spójności Unii Europejskiej.

Planowany okres realizacji: 2016-2022 r.

Umowa o dofinansowanie: nr POIS.02.01.00-00-0005/16 dla projektu została zawarta w dniu 28.10.2016 r. pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe, a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe

Celem jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych. Podejmowane działania będą ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.

Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi. Obejmą one rozwój systemów małej retencji oraz przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach nizinnych.

Cele uzupełniające:

• odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
• ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych. 

W ramach projektu będą realizowane inwestycje związane z:

• budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
• budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
• adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
• zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej, związanej z gwałtownymi opadami;
• przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).

Projekt wykorzystuje kompleksowe zabiegi łączące przyjazne środowisku metody przyrodnicze i techniczne. Planowane są w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji budowane z zastosowaniem materiałów naturalnych. Wybierane technologie mają być przyjazne dla naturalnego środowiska przyrodniczego.

Efekty realizacji projektu:

  - pojemność obiektów małej retencji 3,98 mln m³,

  - liczba obiektów pietrzących wodę lub spowalniających jej odpływ - 1349 szt.,

  - objętość retencjonowanej wody - 2, 54 mln m³ .

Wartość projektu w skali całego PGL LP:

Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł 246 495 660,08 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 191 222 163 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 162 538 838,55 zł

źródło danych: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych

ZAKRES PROJEKTU W NADLEŚNICTWIE ŚWIĘTOSZÓW

W ramach projektu w Nadleśnictwie Świętoszów zrealizowano następujące działania: budowa 54 obiektów małej retencji.

W ramach kontynuacji  projektu w naszym nadleśnictwie zrealizowano kolejnych 7 obiektów małej retencji.

1. Budowa zbiornika retencyjnego w Leśnictwie Głębokie oddz. 108k/109g
2. Budowa mostku na zbiorniku w Leśnictwie Głębokie oddz. 108k/109g
3. Budowa zbiornika retencyjnego w Leśnictwie Dębowiec oddz. 281m/277d
4. Budowa zbiornika retencyjnego  Nr 1 w Leśnictwie Rudawica oddz. 83d/c
5. Budowa zbiornika retencyjnego  Nr 2 w Leśnictwie Rudawica oddz. 83d/c
6. Budowa zbiornika retencyjnego  Nr 3 w Leśnictwie Rudawica oddz. 83d/c
7. Budowa zbiornika retencyjnego w Leśnictwie Rudawica oddz. 65 h

Szczegółowe informacje związane z projektem można znaleźć na stronie internetowej Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, które z ramienia Lasów Państwowych koordynuje projekt.

Zbiornik retencyjny na terenie Nadleśnictwa Świętoszów

        W 2015 roku na terenie Nadleśnictwa Świętoszów zrealizowano autorski projekt: „Budowa i modernizacja obiektów turystycznych na obszarach chronionych Nadleśnictwa Świętoszów".

    Był to projekt realizowany w ramach działania (5.1.3) „Budowa lub modernizacja małej infrastruktury służącej zabezpieczeniu obszarów chronionych przed nadmierną i niekontrolowaną presją turystów" V Priorytetu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.

     Całkowity koszt projektu to 1 277 643,04 zł – w tym dofinansowanie 658 321,42 zł. Umowa o dofinansowanie nr POIS.05.01.00-00-446/12-00, została podpisana w dniu 02.12.2014r. pomiędzy Nadleśnictwem Świętoszów a Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych.

      Celem projektu była budowa i modernizacja obiektów turystycznych, które ukierunkują ruch turystyczny poza obszary chronione Nadleśnictwa Świętoszów, które w całości znajduje się w sieci obszarów Natura 2000 (4 obszary).

W ramach projektu zrealizowano następujące zadania:

1. Budowa miejsca postoju dla rowerzystów "Dwa Kilometry";
2. Budowa miejsca postoju „Za Dębami";
3. Budowa szlaku rowerowo-pieszego „Dębowe Skarpy";
4. Budowa ścieżki przyrodniczo-edukacyjnej „Wenecja";
5. Modernizacja ścieżki przyrodniczo-edukacyjnej „Święte Jezioro";
6. Modernizacja żołnierskiej ścieżki przyrodniczo-edukacyjnej;
7. Modernizacja miejsca pod ognisko  w Leśnictwie Rudawica;
8. Budowa szlaku edukacyjnego „Lisia dróżka".

Miejsce na ognisko Nad Kwisą w Leśnictwie Rudawica

Parking leśny Pod Kapeluszem w Leśnictwie Dębowiec

Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna Święte Jezioro w Leśnictwie Głębokie

Nadleśnictwo Świętoszów brało udział w projekcie „Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, po poligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP".

     Projekt realizowano w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego UE Infrastruktura i Środowisko (strona programu http://www.POIS.gov.pl) w ramach działania 2.2. Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich. Koszt całkowity projektu to 130 mln zł. Był on realizowany na terenie całej Polski w 57 nadleśnictwach, a jego działania objęły zasięgiem obszar około 24 000 ha.
Umowa o dofinansowanie projektu: POIS.02.02.00.00-001/10-00 z dnia 30.11.2011r. Ze strony PGL LP umowę podpisał Dyrektor Generalny Lasów Państwowych, Pan Marian Pigan, ze strony NFOŚiGW Zastępca Prezesa Zarządu, Pani Małgorzata Skucha.

    Celem projektu było przywrócenie wartości przyrodniczych terenom pozostającym w zarządzie PGL LP zdegradowanym w wyniku działań wojskowych.

W ramach projektu realizowane były następujące działania:

1. Rozpoznanie i oczyszczanie saperskie terenów
2. Ocena przyrodnicza terenów
3. Ocena geośrodowiskowa terenów
4. Usuwanie zanieczyszczeń gruntowych
5. Rozbiórka lub zabezpieczenie obiektów powojskowych i porządkowanie terenu
6. Przygotowanie i rewitalizacja podłoża gruntowego
7. Działania związanie z ochroną gatunków i siedlisk
8. Odnowa i przebudowa drzewostanów z dostosowaniem ich składu gatunkowego do warunków siedliskowych

     Wszelkie informacje związane z projektem można znaleźć na stronie internetowej Jednostki Realizującej Projekt - Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, które z ramienia beneficjenta Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe koordynowało projekt.

W ramach ww. projektu na terenie Nadleśnictwa Świętoszów były realizowane następujące działania:

•    Rozpoznanie i oczyszczanie saperskie terenów na powierzchni 811,21 ha
•    Rozbiórka lub zabezpieczanie obiektów powojskowych i porządkowanie terenu –     

      26   szt.
•    Ocena geośrodowiskowa terenu
•    Ocena przyrodnicza terenu

Przebudowa dróg leśnych nr 17 i 17A ETAP III z przeznaczeniem na dojazd p.poż w Leśnictwie Jeziornik

W ramach projektu powstało  15,6 km dojazdów p. poż. 

II. Zadania zrealizowane w latach 2007/2013 w ramach ogólnopolskiego projektu o nr.:  POIS.03.01.00-00-003/09 pod nazwą: „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych",  koordynowanego przez Jednostkę Organizacyjną Lasów Państwowych CKPŚ (Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w Warszawie) w ramach działania 3.1. Retencjonowanie wody i zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego priorytet III Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska – „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013" objętego dotacją z Unii Europejskiej poprzez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

W ramach projektu osiągnięto poniższe efekty:

1.    Efekt rzeczowy: